KİBYRA'NIN MEDUSASI

KİBYRA’NIN MEDUSASI

Yunan mitolojisinde yeryüzünü simgeleyen ana tanrıça ve doğa ana olarak bilinen Gaia (Gaea) ile yine ilk tanrılardan denizleri simgeleyen Pontus’un birleşmesinden meydana gelen Keto ve Forkis’den de içlerinde Medusa’nın da olduğu üç kız kardeş Gorgonlar doğar.

Kâinatın kurulduğu zamanlarda, güzelliğiyle herkesi kıskandıran, aynı zamanda bütün tanrıları kendisine aşık eden bir kız yaşarmış. Yılan Saçlı Kadın aslında o kadar güzel bir kızmış ki yeryüzünde güzelliğiyle ona rakip olabilecek başka bir kadın bulmak mümkün değilmiş.

Bu güzel Medusa, kendisini Tanrılara adamış ve iki kız kardeşi ile birlikte baş Tanrı Zeus’un kızı zekâ tanrıçası Athena’ya ait bir tapınakta yaşarmış. Forkis ve Keto’nun kızları olan bu üç kız kardeşten Medusa’nın haricinde diğer ikisi ölümsüzmüş.

Kendi tapınağında yaşayan bu güzel kızı gören Athena, kızın güzelliğinden etkilenmiş ama kendisini daha güzel ve çok daha zeki bulduğu için de pek fazla önemsememiş fakat zaman geçtikçe onun güzelliğine karşı duyduğu rahatsızlıktan dolayı ona diş bilemeye başlamış.

Efsanelerin kiminde Poseidon ’un Athena’nın kocası olduğu kiminde ise en azılı düşmanı olduğu söylenmektedir. Bu efsaneye göre; Atina şehrinin koruyucusu olmak için Athena ile Poseidon mücadeleye girmişlerdir.

Bu mücadelede şehrin kime verileceği konusunda bir sonuca varılamamış. En sonunda bir yarışma düzenlenmesine ve şehre en faydalı olacak şeyi gerçekleştiren kişinin şehrin sahibi olmasına karar verilmiş. Yarışma günü geldiğinde ilk olarak Poseidon ortaya çıkmış ve mızrağıyla Akropolis’in kayalıklarına vurarak, kayalıklardan tuzlu su Fışkırmasını sağlamış. Bunun üzerine Athena, kayalıklara vurarak oradan bir zeytin ağacının büyümesini sağlamıştır. Halk zeytin ağacını daha faydalı bulmuş ve şehir Athena’ya verilmiş.

Dilden dile anlatılan Medusa’nın güzelliği Poseidon’un da kulağına gitmiş. Athena’ya karşı yenilgisini hazmedemeyen Poseidon bir gün tapınağa gelmiş ve burada Medusa’yı görünce ona vurulmuş. Gel zaman git zaman onun aşkıyla iyice büyülenen Poseidon bir gün gizlice tapınağa gelerek zorla ona sahip olmuş,

Medusa ölümlüydü, oysa iki kız kardeşi

Ne ölüm bileceklerdi ne ihtiyarlık.

Buna karşılık yalnız Medusa girdi

Masmavi yeleli tanrının koynuna

Bahar çiçekleriyle dolu taze çimenlerde.

Fakat çok geçmeden tüm olanlardan Athena haberdar olmuş. Durumu kendisi için aşağılayıcı bulan Athena, Medusa’ya olan öfkesini ve kıskançlığını bu olaya bahane etmiş ve onu cezalandırmıştır. Güzelim yüzünü çirkinleştirmiş, sırma saçlarının her bir telini yılana dönüştürmüş. Medusa, artık kendisine bakanları taşa çeviren bir kadın haline gelmiş.

Bunun olaydan sonra dünyanın en kuzeyindeki Hyperborea’ya sürülmüş. Gel zaman git zaman Athena bu cezayla da yetinmemiş ve Medusa’yı öldürmek için Argos Kralı Akrisios’un kızı Danae’nin Zeus’tan olma oğlu Perseus’la yani üvey kardeşiyle iş birliği yaparak Medusa’nın kafasını kestirmeye karar vermiş.

Kardeşinin isteğini yerine getirmeye karar veren Perseus, tanrıların verdiği eşyalarla birlikte yola koyulmuş. Medusa ve kardeşlerini uyur halde bulan Perseus, Medusa’ya başındaki görünmezlik miğferi, elindeki sihirli kılıç ve ayağındaki kanatlı sandaletlerle yaklaşıp başını gövdesinden ayırmış.

O esnada halen Poseidon’dan hamile olan Medusa’nın başsız gövdesinden, efsaneye göre kanatlı at Pegasus ile Dev Khrysaor meydana gelmiştir. Perseus, Medusa’nın başını da çantasına atarak Olimpos’a dönmüş.

Yalnız Türkiye’de değil, Dünya’da eşi benzeri olmayan, "Opus Sectile" tekniğiyle renkli mermerlerden inşa edilen Medusa mozaiğinin Kibyra Antik Kentinde olduğunu öğrenince çok heyecanlandım. Burdur’un Gölhisar ilçesindeki bu muhteşem kentin Odeonuna geldiğimde adeta büyülendim. Tam bir saat ayrılamadım Odeonu'nun orkestra çukurunu süsleyen bu muhteşem Medusa Mozaiğinden. Siz de bu büyülü görüntüden payınızı almak istiyorsanız, gözlerinin taaa içine bakın Medusa’nın. Korkmayın o, iyi niyetinizi anlarsa sizi taşa çevirmeyecektir.

Burdur Gölhisar'ın Kibyra Antik Kenti'nde 3 bin 600 kişilik odeonun orkestra bölümünü süsleyen Medusa, antik dönemde mitolojik, koruyucu bir figür olarak kullanılmış. Antik dönemde konser alanı, meclis, mahkeme ve üzeri kapalı tiyatro görevi yapmış.

Tiyatrosu, Stadyumu, Agorası, Hamamı, Dairesel Çeşmesi, Mozaikleriyle tam bir gün ayırmanız gereken bu muhteşem kent Kibyra’yı görmediyseniz eğer, kaybınız çok büyük olur.

9824