ASPENDOS TIYATROSU’NUN ÜNLÜ KONUKLARI

Aspendos, Antalya ilinde bulunan antik bir ören yeridir. Geçmişte yüz yıllardır bölgeye hakim olan bu şehir devletinin görkemine tanıklık eden tiyatrosu, kale tepesindeki meclis binası ve diğer resmi bina kalıntısı ve su kemerleri günümüzde varlıklarını sürdürmektedir. Köprüpazarı Çayı (Eurymedon) aracılığıyla 16 km mesafedeki Akdeniz ile bağlantısı olan bu kent, gerek karada gerekse çayın denizle buluştuğu yerde o zamanın iki büyük gücünün savaşına tanık olmuştur. Grek ve müttefiklerinin sahip oldukları 200 gemiye karşı Perslerin 200-350 gemisi MÖ 469 yılında savaşmışlardır ve savaş Greklerin lehine sonuçlanmıştır. Grekler 200 kadar Pers gemisini ele geçirmiştir. Bu dönemde Aspendos, Pamfilya yöresinin en önemli kenti haline gelmiştir (1). Kara ve nehir aracılığıyla yapmış oldukları su ve deniz taşımacılığı ve ticaretle zenginlik edinmişlerdir. Atlar, tuz, zeytinyağı, buğday ve yün en önemli ticari ürünleri arasında yer almıştır (2,3). Rodos, Anadolu’da bulunan Seleukos donanmasını Eurymedon Irmağı’nın denize döküldüğü yerde (2. Eurymedon Deniz Savaşı, MÖ 190) yenmiştir (4). Aspendos antik çağda Side Antik Kenti ile rekabet içinde olmakla birlikte siyaseten önemli bir güç haline gelememiştir. Aspendos Büyük İskender ya da Romalılar tarafından işgal edilmiş olmasına rağmen, günümüze dünyaca ünlü bir eseri kalmıştır: Aspendos Tiyatrosu.

Aspendos Tiyatrosu Marcus Aurelius (161-180) döneminde yapılmıştır. Binanın 96 metre çapı ve 12000 kişilik kapasitesi vardır. Bizans döneminde Aspendos terkedilmeye yüz tutmuş ise de Selçukluların sahne binasını onarmasıyla tiyatro günümüze kadar ulaşmıştır. Sahne binasının güney duvarında mimarının Zenon olduğu yazmaktadır (5). Ulu Önder Atatürk ise 9 Mart 1930 yılında Aspendos Tiyatrosunu ziyaret etmiş ve tiyatronun "onarılıp yeniden kullanılması" direktifini vermiştir (6). 28 Nisan 1987 yılında Dalida burada sahne almıştır. Günümüzde, 1994 yılından beri her yıl düzenli olarak yapılan uluslararası "Aspendos Opera ve Bale Festivali" uluslararası katılımıyla 10000 kadar izleyiciye sahnesini açmaktadır. 2019’da  bu festival Avrupa Festivaller Birliği'ne ( EFA - European Festivals Association ) kabul edilmiştir. 2015 yılında ise Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali “Kalite Yönetim Belgesi" ödülünü (TS-EN-ISO 9001: 2000) alan ilk ve tek festival olmuştur (7,8).        ​

17 Haziran 2020 tarihinde Antalya Aspendos Antik Tiyatrosu yeni bir etkinliğe sahne olmuştur. Bu sefer Antalya Rehberler Odası dünyaya üyeleri  ile seslenerek tüm milletleri Antalya’ya davet etmiştir. 250 üyesini tiyatroya davet eden oda dünyaca ünlü Türk opera sanatçısı ve tenor Hakan Aysev ile birlikte tüm dünyaya seslenmiştir. Hakan Aysev’in seslendirdiği “Caruso” şarkısı eşliğinde, Türkiye'ye tatile gelen 90 ülke vatandaşlarına “We are waiting for you” (Sizi bekliyoruz) diyerek davette bulunmuşlardır (9,10,11).

Kaynaklar:

1. Eurymedon Savaşı. Arkeolojihaber. Erişim: https://www.arkeolojikhaber.com/haber-eurymedon-savasi-10798/  . Erişim tarihi: 02.07.2020.
2. Aspendos. Turkish Archaeological News. Erişim: https://turkisharchaeonews.net/site/aspendos . Erişim tarihi: 02.07.2020.
3. Aspendos Antik Kenti’nde İki Katlı Dükkanlar Bulundu. Arkeofili. Erişim: https://arkeofili.com/aspendos-antik-kentinde-iki-katli-dukkanlar-bulundu/  . Erişim tarihi: 02.07.2020.
4. Arslan M., "Eurymedon Muharebesi'Nden Sonra Aspendos Ve Genel Olarak Pamphylia'Nın Durumuna Bir Bakış", ADALYA, vol.11, pp.49-62, 2008
5. Aspendos. arkeolojidunyasi. Erişim: http://www.arkeolojidunyasi.com/antik_kentler/aspendos.html  . Erişim tarihi: 02.07.2020.
6. Atatürk'ün Aspendos Antik Tiyatrosu' Na Gelişinin 87. Yılı Kutlandı. Milliyet. Erişim: https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/antalya/ataturkun-aspendos-antik-tiyatrosu-na-gelisinin-87-yili-kutlandi-11895468  . Erişim tarihi: 02.07.2020.

Uluslararası Asp

6347